İznikli araştırmacı yazar, İznik tarihine Dört Kapı Dört Medeniyet adlı kitabı ile ışık tutan Bakanlıklar arası TUBİM çalışmalarında  Diyanet İşleri Başkanlığı temsilcisi İsmail Özgören, iznikrehber.com’daki köşesi ile İznik tarihine ışık tutmaya devam ediyor. İznikrehber.com takipçileri için özel olarak kaleme aldığı 3 bölümden oluşan  “İznik’te Bilinmeyen Camiler ve Mescitler ” yazısının üçüncü ve son bölümü sizlerle;

ORHAN GAZİ İMARET CAMİİ

İznik’de Yenişehir Kapı’nın dışında, çevre yolunun sağ tarafında, zeytin bahçesinin içinde, günümüzde sadece temelleri vardır. Orhan Gazi’nin kuşatma sırasında yaptırdığı caminin adı“Orhan Gazi İmaret Camii”dir.“Orhan Gazi Mescidi”, “ İmaret” ve “Orhan Camii” diye adlandırılır. 1963 yılı Temmuz ayı başında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden Türk Sanatları Tarihi Prof. Oktay Aslanapa tarafından gün yüzüne çıkarılmıştır. XVI. yy.da yapıldığı tahmin edilmesine karşın1325 tarihi daha kuvvetli ihtimal olarak görünmektedir. Cami ayağa kalkmak için zamanını beklemektedir. Bir gün gelecek bu camiyi, karşısında bulunan yıkıntı halindeki hamamı ve Orhan Gazi’nin İznik’i aldığında halka yemek dağıttığı aşevi yapılarak İznik halkımızın hizmetine sunulacaktır. (İsmail Özgören, Dört Kapı Dört Medeniyet İznik, s.179, 2011, Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler İznik İlçesi, c. IV, s. 243)   

ÖMER MESCİDİ (Hacı)

Mescid, İznik’tedir. Küçük Ömer Köyü civarında bir yeri ve İznik şehrinde Kapan Çarşısı’da iki dükkân ve şehirde bir miktar ev yerleri vakfıdır. 1530 senesinde dükkânlar ve mescid bulunuyordu.(Kamil Kepecioğlu Bursa Kütüğü c.4 s.30)  

SULUCA MESCİD (Savcı Subaşı Mescidi)

Bu mescidi Savcı Subaşıİznik’te yaptırmıştır. Zaviyesi de vardı. Bunun malı olarak İznik’te üç ev, asma ve ceviz ağaçlarını hâvi bir bağ, evlerinin önünde üç bahçe, şehir içinde Kapan’a muttasıl bir parça yer ve şehir içinde olan yerlerin mukâtaasını bu mescide vakfeylemiştir. Ayrıca, Subaşı’nın üç çayırıda vardı. Oğullarının adı Davud ve Hacı Yusuf’tur. Bu mescidin kandili için, Emirze Dede 300 nakid akçe ile bir parça yer vakfeylemiştir.(Kamil Kepecioğlu Bursa Kütüğü c.4 s.83)           

SÜLEYMAN PAŞA MESCİDİ

İmarcıların en büyüğü olan Gazi Süleyman Paşa’nın mescidinin yeri belli değildir. İnkılâb Kütüphanesi’ndeki defterde: “Karye-i Ereğli tâbî-i Yalak Ova Süleyman Paşa’dan vakıfdır. İznik’deki mescidine mahsûlâtına hâfızlar tasarruf iderler.”Evliya Çelebi de “Cami-i Süleyman Şah ibn-i Orhan Kurşunlu Câmii budur” sözleriyle varlığından haberdar etmiştir.Evliya Çelebi’nin cami için “Kurşunlu Camii” diye ifade etmesi, o dönemdeki camilerin birçoğu kiremitle kaplı olmasının yanında bu caminin kurşunla kaplı olması bakımından önemlidir.(Ekrem Hakkı Ayverdi, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri, s. 172)

TURŞUCU MESCİDİ

İznik’te bir mescidin adıdır. Bir mahalleye de bu ad verilmiştir. 1530 tarihinden önce yapılmıştır. Bu mescid için hayır sahipleri İznik’te Erenler Dağı altında bir yer ile bir kıt’a çayır, Ömerköy’ü altında beş kıt’a tarla, şehir içinde mahallesinde üç dükkân, şehir içinde Mahmud Çelebi’nin vakfeylediği sekiz dükân, şehir içinde beş dükkân arsası mescidin harem ciheti, Delikli Kaya altında bir pâre yer, Mermerada civarında iki tarla vakfedilmiştir. Bunların kiralar geliri imam, müezzin, mescidin çerağı ve hasırına sarf olunacak ve Mahmud Çelebi’nin ruhuna günde bir cüz Kur’an-ı Kerim okunacaktır diye yazılıdır.(Kamil Kepecioğlu Bursa Kütüğü c.4 s.177)

YALI MESCİDİ

İznik’tedir. Kargacı Bey, bu mescid için bir yer vakfeylemiştir. 1530’da bu mescidvar olduğu kabul edilmektedir.   (Kamil Kepecioğlu Bursa Kütüğü C.4 S.235)

YENİCE MAHHALLESİ MESCİDİ

İznik’tedir. Ali oğlu Sefer Bey 1530’da bu mahallede bazı hâlî yerler vakfedip üzerlerine evler bina olmuştur. İmam için üç bin akçe vakfolunmuştur. Ali oğlu Sefer Bey bu mahalleye bir muallimhane inşa ettirmiş ve altı bin akçe vakfeylemiştir. Mustafa kızı Ümmi Hatun da bin akçe vakfedip, senede bir hatim indirilmesini şart koşmuştur.(Kamil Kepecioğlu Bursa Kütüğü c.4 s.243)

İSMAİL ÖZGÖREN
Araştırmacı-Yazar
ismail-ozgoren.tr.gg

Yayınlanan Diğer Bölümleri Yazarımızın Köşesinden Okuyabilirisiniz

Bu haber 5115 kez görüntülendi.