İznikli araştırmacı yazar, İznik tarihine Dört Kapı Dört Medeniyet adlı kitabı ile ışık tutan Bakanlıklar arası TUBİM çalışmalarında  Diyanet İşleri Başkanlığı temsilcisi İsmail Özgören, iznikrehber.com’daki köşesi ile İznik tarihine ışık tutmaya devam ediyor. İznikrehber.com takipçileri için özel olarak kaleme aldığı yazısı sizlerle;

Değerli Dostlar,
Köy deyince aklımıza toplumsal, ekonomik, coğrafi ve nüfus özellikleri ile şehirden ayrılan düşük nüfus yoğunluğuna sahip kırsal yerleşim birimleri gelmektedir. Günümüzdeki ekonomik sebepler ve sanayileşme köyden şehre göçü de tetiklemiştir. İznik köyleri bu anlamda genel itibari ile ülkemizin diğer köylerine kıyasla fazla göç vermemektedir. İznik, Bursa Büyükşehir İl sınırlarına girince mahalleye dönüşecek, farlı hizmet alanlarına kavuşacak ve şehirden köye göç olabileceği de uzmanlar tarafından konuşulmaktadır.

7000 yıllık İznik’in geçmişinde bölgede birçok yerleşim yerinin var olduğunu biliyoruz. İlçe sınırlarımızda Çiçekli Höyük, Karatekin Höyük ve Çakırca Höyük gibi eski yerleşkelerin varlığından haberdarız.

Bu yazımda anlatmak istediğim ilçemizde eski köylerimiz var mıdır? Varsa nelerdir?

İznik’le ilgili Osmanlı kütüklerine ve kaynaklara baktığımızda şu anda bilinen köylerimizin dışında birçok köyün var olduğunu veya isminin değiştiğini görüyoruz. 

AKALAN KÖYÜ
İznik’tedir. Bu köy Halil Paşa tarafından satın alınarak İznik’teki imarete vakfedilmiştir.

AKKÖY MEZRAASI
İznik’tedir. Çandarlı Halil Paşa, Gündüz Bey’in kızından satın alıp İznik’teki zaviyesine vakfeylemiştir.

CANDARBÜKÜ KÖYÜ
İznik’te bir köyün adıdır.

EPE KÖYÜ
Köy zamanında İznik’e bağlıdır. “Akharim” diye anılan köy günümüzde Akharem olarak kayıtlarda geçmektedir. II. Bayezid’in kızı, İstanbul’da camisi olan Hatice Sultan’ın köyüdür. İstanbul’daki caminin vakfıdır.

GÜNDÜZLÜ KÖYÜ
İznik’te idi. 1576’da Hüseyin Ağa tarafından İstanbul’daki Küçük Ayasofya Camii’ne vakfedilmiştir. Köyün nerede olduğu bilinmemektedir.

HAMZA BEY KÖYÜ
İznik’te bir köy adıdır. Köyün nerede olduğu bilinmemektedir.

HASBEYLİ KÖYÜ
İznik’tedir. Halil Paşa İmareti vakfındandır. Bu köydeki camiye bir hayır sahibi dokuz dönüm araziyle “Çemberyeri” denilen mahallede diğer bir yer vakfetmiştir. Köyün avârızı için Abdullah Bey’in 2.000, Zâmine Hatun’un 1.000, Sa’dî Bey’in 500 ve Hatır Mehmed’in de 500 olmak üzere cem’an 4.000 akçe vakfı vardı.

HATUN KÖYÜ
İznik’tedir. Nilüfer Hatun Zaviyesinin yakınında ve onun vakfıdır.Tam yeri bilinmemektedir.

KARADEĞİN KÖYÜ
Diğer adı Kula Şahin’dir. İznik’tedir. Çandarlı İbrahim Paşa’nın oğlu Mahmud Çelebi’nin mülkü iken karısı Çelebi Sultan Mehmed’in kızı Hafsa Hatun’a hibe eylemiş o da Bursa’da Bedreddinoğlu mahallesindeki mescide vakfeylemiştir. Bu köy daha evvel Hacı Halil kızı Tâcî Teslime Hatun’un mülkü iken Mahmud Çelebi satın almıştır.

KAYA KÖYÜ
İznik kazasında olan bu köyün diğer adı Gündüz köyüdür. Sultan II. Bayezid, Hüseyin Ağa’ya temlik eylemiş, bu da bu köyde yaptırdığı camiye vakfeylemiştir.

KOYLUCA KÖYÜ
İznik’e bağlı bir köydü, Sultan Bayezid kızı Hatice Hatun’a temlik eylemiştir.

KOZLUCA KÖYÜ
İznik’te Orhan Gazi’nin medresesine vakfıdır.

KÖRFEZ KÖYÜ
İznik’te İbrahim Paşa imâreti vakfıdır. Şimdi bu köy yoktur veyahut adı değişmiştir.

NÂTIR KÖYÜ
Buna “FerraşBâlî” köyü de derler. Gürle’ye tâbîydi. II. Murad, İbrahim Paşa’ya mülk vermiş ve o da İznik’teki imaretine vakfeylemiştir.

PAPATYA KÖYÜ
Yenişehir ilçesindedir. İznik’teki Süleyman Paşa Medresesi’nin vakfıdır. 1943’te bu köyün 586 seneden beri mevcut olduğu görülmüştür.

PAZAR KÖYÜ
Orhan Gazi’nin İznik’te olan medresesinin ve imaretinin vakfıdır. Vaktiyle Gürle kaza merkezi idi. Günümüzde bu köy Orhangazi ilçesinin merkezi olmuştur. 1827’de bu ilçede Muradiye, Tekye, Orhan ve Şeyh camileriyle Arabzâde ve Rüstem mescidleri vardı.

PEK KÖYÜ
İznik’tedir. Sultan Bayezid, oğlu Mehmed Çelebi’nin ruhuna vakfeylemiştir.

KAYNAKÇA
1-     Kamil Kepecioğlu Bursa Kütüğü,
2-     Dört Kapı Dört Medeniyet İznik, İsmail Özgören, 2011
3-     Tarih Boyunca İznik, Türkiye İş Bankası,  İstanbul 2004
4-     Uluslar Arası İznik Sempozyumu, İznik Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2005
5-     Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler İznik İlçesi, C.IV, Vakıflar Genel Müdürlüğü 1986

İsmail Özgören
Araştırmacı-Yazar

Bu haber 11311 kez görüntülendi.