İznik Mavi Çini Genel Müdürü Mahmut Çalışkan ile yurtiçi ve yurtdışı çini restorasyon projeleri, çinicilikte yeni teknikler ve çinicilik sanatının inceliklerini görüştük.

2009 Yapex Yapı Fuarı'nda Çinicilik üzerine nefis bir röportaj gerçekleştirdiğimiz İznik Mavi Çini Firmasını uzun bir aradan sonra ilk kez Yapex Restorasyon Fuarı'nda katılımcı olarak gördüğümüzde yeni bir röportajla aradaki boşluğu doldurmak şart oldu. Fuardaki tek çini firmasıydı. Böylece bu sene 5. kez düzenlenen YAPEX YAPI Restorasyon Fuarı'na katılan İznik Mavi Çini'nin gelişimini de izleme fırsatı bulduk.

2009 yılında DÖSİMM ihalelerinden haberleri olmadığı yönünde sıkıntısını bizlere aktaran İznik Mavi Çini Genel Müdürü Mahmut Çalışkan, o günden bugüne pek çok başarılı çini restorasyonuna imza atmış...

İLK RESTORASYON BURSA YEŞİL TÜRBE ÇİNİLERİ..
Yapex sonrası yoğun bir döneme girerek yurtiçi ve yurtdışı projelerde yer aldıklarını, o nedenle fuarlara bir süre ara verdiklerini belirten Çalışkan; '' 2009 yılında Bursa Yeşil Türbe restorasyonu çinilerini 1421 yılına özgü renkli sır tekniği ile tamamladık. Yaklaşık 85 m2 üretim yaptık, Mavi Çini'nin ilk restorasyon çalışmasıdır, bizim de çok heyecan duyduğumuz bir projeydi ve daha sonraki süreçlerde referansımız oldu, restorasyonlarda adımız duyulmaya başladı. Erzurum Çifte Minareli Medrese ve arkasından bu yıl bitirdiğimiz Eyüp Sultan Restorasyon çinileri gündeme geldi. Yaklaşık 150 m2 civarında eski orijinal çinilerin birebir örnekleri yapıldı. Sır altı dekor tekniğinde çok önemli bir çalışmaydı '' diye özetledi ilk projeleri...

700 YIL ÖNCEKİ USTALARIN ELİ ELİMİZE DEĞDİ...
Bu iki restorasyon çalışmasının önemi ve özelliği nedir?
Erzurum Çifte Minare ve Bursa Yeşil Türbe'de yaptığımız çalışmalar renkli sır tekniğidir. Yani Selçuklu dönemi çalışması Erzurum Çifte Minare, Bursa Yeşil Türbe de erken Osmanlı seramikleri, geç Selçukluya tekabül ediyor dönemsel baktığımız zaman çini üretim normunda. Firma olarak başarılı ve bu yüzyılda bu işi yapabiliyoruz demenin mihenk taşlarıydı: Bizi de manevi anlamda çok mutlu etti. Çünkü 700 yıl önce yapılmış Erzurum Çifte Minare'de oradaki ustaların eli bizim elimize değdi. İnşallah bundan sonra yeni restorasyonlarda bizden sonraki süreçte de bizim elimiz başka ustaların eline değer.

ÇİNİCİLİKTE DUVARDAN ZEMİNE...
Çinicilikte teknik olarak yeni gelişmeler oldu mu..?
İznik çinisi üzerine uygulanan yeni bir sır gelişirdik. Yaptığımız argeler sonucunda çini zeminde uygulanıyor. Seramik araştırma merkezine yaptırdığımız çizilmeye karşı direnç tahlillerine göre üzerindeki sırrın 3.ncü derecede çizilmeye karşı mukavemeti var . Renkler aynı canlılığı gösterebiliyor. Bu bize yeni bir kapı açtı. Özellikle otel lobilerinde, banyo mutfak zeminlerinde uygulama alanı çıkarttı. İznik çinisini duvardan zemine de uygulamaya yöneltti.

Burada önemli bir kriter var: Desenlerin dili çok önemlidir İznik çinisinde. Bundan dolayı lale, gül, karanfil değil de, geometrik desenler kullanmayı tercih ediyoruz yaptığımız işe duyduğumuz saygıdan dolayı. Ki öyle olması gerekiyor.

Dış mekanlarda uygulanabiliyor mu?
Zemine uygulanabilen sır, aynı zamanda -40 ve +40 dereceye kadar dayanabilecek düzeyde. Kazakistan'dan bir cami projesi geldi 2011 yılında. O projeyi tamamladık. Yaklaşık 280 m2 İznik çinisi ürettik dış mekan için. 2001 yılından beri Kazakistan Astana da Nur Camii'nde görkemli İznik çinileri yaşamaya devam ediyor. Teknik anlamda dış mekanda ısı geçirgenliğini absorve edecek bir malzeme haline dönüştürdük. İznik çinisi çok dayanıklı ama Osmanlı'da dış mekanda fazla çini kullanılmamış. Bu anlamda önemli bir çalışmaydı. ''

Bir soluk alıyor ve soruyor: '' Devam edelim mi? ''

Böyle başarılı projeleri dinlemek büyük zevk, elbette devam. Başka projeleriniz neler?
Çok önemli bir proje daha var. Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti oldu 2013 de. Eskişehir'de Türkçe'nin Dede Korkut Anıt Duvarı yapıldı. Eski geleneklerimize bağlı kalarak sebillerle birlikte projelendirilen bir anıt. 20 m uzunluğunda yaklaşık 3.5 m yüksekliğinde çinilerin yüksekliği 2.20, toplamda 100 m2 lik minyatür çalışma yapıldı. Dede Korkut'un hikayeleri Özbek sanatçılar tarafından minyatür tarzında çizildi ve biz onları çini üzerine aktardık. Minyatür anlamında bu boyutlarda ilk kez yapıldı bu çalışma. Her hikayenin altında mermerin üzerine Türkçe anlatımları yapıldı. Özellikle ortaokul öğrencilerinin büyük ilgisini çekti. Çünkü Türkçe'nin anıt duvarı geçmiş dönemden bağlarımızı bu yüzyıla taşıyan görsel bir şölene dönüştü.

İZNİK ÇİNİLERİ AMERİKA'DA TÜRK KÜLTÜR EVİ'NDE...
Yurtdışı projelerinizden en önemlisi hangisi..?
Amerika'da Diyanet işleri Başkanlığının Türk Kültür Evi Projesi çok önemli bir çalışmaydı. Türklerin aldığı bir arsada Türk kültür evi kapsamında planlanan Kütüphane, okul, cami, hamam, sosyal alanların bulunduğu projeyi aldık. Oradaki Müslümanlara hitap ediyor ama bölgede yapılan bir ankette yüzde 80 oranında Türkler buraya cami konaklama yaşam alanı yapabilir sonucu alındı. Proje onaylandıktan sonra çiniler ile hem modern hem de klasik desenlerden tasarımlar yapıldı. 2014 Haziran da açıldı. İznik çinilerinin hem modern hem klasik tasarımların sergilendiği güzel bir çalışma oldu.

Peki Yapex Restorasyon Fuarı hakkındaki değerlendirmeleriniz nasıl?
Türkiye son 10 yıldan beri ciddi anlamda restorasyon süreci yaşıyor. Bu çok sevindirici, demek ki kaynaklar yaratılıyor ve eski yapıları ayağa kaldırıyoruz, Beldiyelerin çok önemli projelerini gördük Yapex'de. Van, Konya Belediyesi ile görüşmelerimiz oldu. Önümüzdeki süreçte belediyelerle işbirliğimiz söz konusu. Yapex'in bu fuarla Restorasyon alanında önemli bir boşluğu doldurduğuna inanıyoruz.

19 Aralık 2015 Cumartesi - NİLGÜN ATAR- turizmhaberleri.com
YAPEX ÖZEL DOSYASI
KONUK: İZNİK MAVİ ÇİNİ GENEL MÜDÜRÜ MAHMUT ÇALIŞKAN

Bu haber 2605 kez görüntülendi.